जुलै महिन्यात टोमॅटो लागवड: संपूर्ण मार्गदर्शक
भारतामध्ये टोमॅटो ही एक अतिशय महत्त्वाची भाजीपाला पिकांपैकी एक आहे, जी वर्षभर लागवड केली जाते. जुलै महिना म्हणजे खरीप हंगामाचा आरंभाचा काळ, आणि या महिन्यात योग्य नियोजन करून टोमॅटो लागवड केल्यास भरघोस उत्पादन मिळवता येते.
हवामान आणि जमीन
टोमॅटो पिकासाठी मध्यम तापमान (२०°C ते ३०°C) आवश्यक असते. जुलै महिन्यात मॉन्सून सुरू झालेला असतो, त्यामुळे मातीतील आर्द्रता चांगली असते. चांगल्या निचऱ्याची जमीन लागते.
वाण निवड
| प्रकार | वाण |
|---|---|
| स्थानिक | अर्का विकास, अर्का सौरभ, अर्का मेघाली |
| हायब्रीड | आर्यमान, syngenta-108, योगी-35, कीर्तिमान |
रोपवाटिका व्यवस्थापन
- बियाण्याचे प्रमाण: २५-३० ग्रॅम प्रति एकर
- माध्यम: माती, शेणखत व वाळूचे मिश्रण (1:1:1)
- बियाण्याची प्रक्रिया: थायरम + कार्बेन्डाझीम @ २ ग्रॅम/किलो
शेताची तयारी व लागवड
शेतात खोल नांगरणी करून शेणखत मिसळावे. सरी-वरंबा पद्धत वापरणे फायदेशीर ठरते.
- अंतर: ओळीतील 120 से.मी, रोपांमधील ४५ से.मी
- मल्चिंग वापरल्यास तण नियंत्रण सोपे
खते व्यवस्थापन
- युरिया: ५० किग्रॅ/एकर
- सुपर फॉस्फेट: १५० किग्रॅ
- म्युरिएट ऑफ पोटॅश: ५० किग्रॅ
फुलधारणेच्या वेळी: ००:60:20 किंवा ०:५२:३४ @ ५ ग्रॅम/लि फवारणी
सिंचन आणि निचरा
पावसाळ्यात पाणी साचणार नाही याची दक्षता घ्या. ठिबक सिंचन सर्वोत्तम.
रोग व कीड व्यवस्थापन
| रोग/कीड | उपाय |
|---|---|
| सफेद माशी, थ्रिप्स | इमिडाक्लोप्रिड @ १ मि.ली/लि |
| फळमाशी | फेरोमोन सापळे @ ५/एकर |
| करपा | मॅन्कोझेब + मेटालॅक्सिल @ २ ग्रॅम/लि |
| मुळकुज | ट्रायकोडर्मा ५ किलो/एकर शेणखतात मिसळून |
फळधारणा आणि तोडणी
- पहिली तोडणी: ६०–७० दिवसांनी
- बोरॉन फवारणी: बोरॅक्स १ ग्रॅम/लि
- उत्पादन: २५–३० टन/हेक्टर
टीप: पाण्याचा निचरा योग्य ठेवावा, वेळेवर कीड नियंत्रण करावे, आणि जैविक उपायांचा वापर वाढवावा.